秋茄子は嫁に食わすな - Đừng cho nàng dâu ăn cà tím mùa thu

Hôm nay, học được một ngạn ngữ của Nhật khá thú vị liên quan đến cà tím, nhưng là cà tím mùa thu: “Akinasu-ha- yome-ni-kuwasuna” (秋茄子は嫁に食わすな), nghĩa là “đừng cho nàng dâu ăn cà tím mùa thu”. Có nhiều lí giải xung quanh ngạn ngữ này. 

Một là, vào mùa thu, mùa có độ chênh lệch độ ẩm giữa ngày đêm lớn, nếu thu hoạch cà tím sẽ cho ra nhiều quả thịt và ngọt. Cà tím mùa thu ngon là thế, nếu để con dâu ăn thì phí nên bảo là, đừng cho nó ăn (thể hiện sự khó ưa của các bà mẹ chồng ngày xưa). ^^

Hai là, cà tím mùa thu tuy ngon, nhưng có tác dụng làm lạnh cơ thể. Nếu ăn vào sẽ hại đến cơ thể nàng dâu (Mang thai và sinh nở là việc hệ trọng đối với đàn bà theo chồng, nên phải giữ gìn.)

Ba, cà tím mùa thu không có hạt, ăn vào như thể: không có “hạt giống” trong cơ thể người đàn bà. (Người xưa quan niệm việc không có con là do đàn bà thiếu giống @@).

Bốn, giả thuyết này thú vị hơn cả, vì người ta cho rằng nó bắt nguồn từ câu thơ trong tuyển tập hòa ca thời Kamakura.

“秋なすび　わささの粕につきまぜて　よめにはくれじ、棚におくとも” (Akinasubi wasasa-no-kasu-ni-tsukimazete yome-ni-hakureji dana-ni-okutomo)

Tạm dịch là, “cà tím mùa thu, ngâm mình dưới wasasa, để xa “yome”, rồi đem lên kệ.”
Wasasa là một loại sake Nhật; yome, ngoài nghĩa nàng dâu, từ đồng âm khác của nó là 夜目（Dạ mục）, biểu thị con chuột. Yome trong câu thơ này là một ẩn ngữ, ý là, cà tím mùa thu ngâm trong wasasa, đặt lên kệ bếp để đạt đến độ ngon nhưng phải canh chừng kẻo con chuột nó mò tới. Từ đó, hình thành nên câu ngạn ngữ “đừng cho đứa con dâu ăn cà tím mùa thu”.

Giả thuyết thì có nhiều, nhưng theo mình cái số 2 nghe ra hợp lí nhất. Việc ăn uống cân bằng âm dương, cơ thể được quân bình không gây bệnh tật là triết lí ăn uống của phương Đông. Cá tím thuộc tính Hàn, khi cơ thể thu nạp nhiều âm, dễ sinh ra bệnh tật. Do đó, người mẹ chồng thường khuyên răn người con dâu: cà tím mùa thu thì ngon thiệt đó, nhưng ăn nhiều cơ thể bị lạnh, làm hại cơ thể, khó có thai, nên đừng ăn nhiều quá.

Nhân chuyện nói đến mẹ chồng, mấy tuần này mẹ chồng mình cũng lên Sài Gòn chơi. Mẹ không ăn thịt, thậm chí là chả bận tâm tới chuyện ăn uống. Một cái bánh tráng, vài con cá khô, mấy muỗng cơm là xong bữa. Mình cười bảo, mẹ giống người khổ hạnh ghê! Mẹ trả lời hồn nhiên, ăn cả đời ngán rồi.

Mẹ, tầm 60 thấy chán ăn. Con mình, 10 tháng, đọc sách ăn dặm của các mẹ Nhật, họ bảo là: đứa trẻ có cả đời để ăn phía trước, đừng nôn nóng mà ép uổng kẻo bé biếng ăn tội nghiệp. Mình, 30 tuổi, cho con bú ăn nhiều, cầm tiền đi chợ, nội chuyện “tối nay ăn gì” cũng đã hết ngày.
Thôi thì…ăn theo mùa vậy. Sắp sang thu rồi, mua cà tím ăn thử chăng! colonthree emoticon
Có thể tìm hiểu thêm tại: http://gogen-allguide.com/a/akinasuwayomenikuwasuna.html

Ánh Hiền, 27/7/2015